فاشتہر بحمقٍ فاضح، وجہل واضح، وأُخرِجَ من الجنۃ التی کان فیہا کالمکرمین۔
فصارت لہ السفاہۃ والذلۃ، والجہل والنکبۃ، کالمواریث المعیَّنۃ
والحصص المفروضۃ المسلَّمۃ، وسقَط من سماء العروج کالملعونین۔
ویعلم الناس أن مصیبتہ جلّتْ، ونوائبہ عظمتْ، ثم یمرّون
بہ مستہزئین۔ وہو یُدبِّر فلا یقدر علی أن یفرّ من قدر اللّٰہ ذی الجلال،
ولو فرّ علی لاحقۃ الآطال، وربما یتبصّر کالجَذع ویُقدِم کالقارح، فیجیء
قدرُ اللّٰہ ویطرحہ کالصّبیّ فی البارح، فیرتعد کلَّ وقت کالیَراع، ویتحرک
کاللُّعاع، ویفکّر أزیدَ من القدر اللازم، ثم لا ینجو من الہمّ الہاذم، ویبقی
کالخائبین۔ ثم یبدء لہ أن یقطع المسافۃ النائیۃ لیعالج الآلام
القضائیۃ ویکون من الفائزین۔
فیقال مثلا إن أمیر ’’کابلَ’’، یربی العلماء ویشابہ الوابلَ، فیفرح فرحًا
پس او بحمق رسوا کنندہ وبجہالتے مشہور شد کہ دران ہیچ خفائے نیست۔ و ازان بہشت بیرون کردہ شد کہ ہمچو
عزت یا بندگان دران داخل بود۔ پس بے خردمی و ذلت وجہالت وبدبختی مثل مال موروثی اورا شد کہ
بحصہ کشی در حصہ او آمد پس از آسمان بلندی ہمچو ملعونان فرو افتاد۔
و مردم میدانند کہ مصیبت او بزرگ است۔ وحادثہ او بزرگ است۔ باز استہزاء
مے کنند و او تدبیر مے کند و باز از تقدیرالٰہی نتواند گریخت۔
اگرچہ بر اسپان باریک کمر بگریزد۔ وبسا اوقات ہمچو اسپ دو سالہ زیر کی ہامی نماید و ہمچو اسپ جوان کامل العمر
پیشقدمی مے کند۔ پس تقدیر خدا مے آید و اورا در ہوائے گرم ہمچو طفلے می اندازد۔ پس ہر وقت ہمچو بزدلے میلرزد
وہمچو سبزہ گیاہے حرکت می کند۔ وزیادہ از قدر لازم فکرمی کند۔ باز از غم پارہ پارہ کنندہ نجات نمی یا بد۔ وہمچو
نومیدان میماند۔ باز در دلش مے افتد کہ سفر دور دراز کند۔ تاتکالیف قضاء وقدر را علاج
تواند کرد۔ و از مراد یابان گردد۔
پس مثلاً اورا میگویند کہ امیر کابل پرورش علماء می کند۔ وہمچو باران بزرگ ست۔ پس این شخص بشنیدن